Welke therapie past bij mij?

Breed opgeleid zijn vind ik persoonlijk ontzettend waardevol. Tegelijkertijd vond ik het ook een tijdje lastig. Het voelde alsof de ene behandelmethode lijnrecht tegenover de andere stond.

Gelukkig kan ik hier steeds minder zwart wit naar kijken, juist omdat de denkkaders elkaar zo mooi aan kunnen vullen en ik als een soort Zwitsers zakmes de juiste tools kan pakken. Het een sluit het ander niet uit. Er is geen one size fits all, het gaat erom welke therapie er bij jou aansluit en waar jij op dit moment staat in jouw proces. En uiteindelijk moeten we het toch samen doen en is de klik met mij als psycholoog het belangrijkste.

Ik vind het zelf belangrijk om altijd heel breed te kijken naar de zorgen van een gezin, de context en de kracht van samenwerking in het gezin. Vanuit de systeemgerichte benadering is een probleem of uitdaging niet los te zien van de omgeving. 

In dit blog neem ik je mee in een aantal denkkaders en behandelvormen uit mijn toolbox.

Systeemtherapie

Dit is mijn eigen belangrijkste denkkader waarbij ik andere kaders niet uitsluit, maar juist laat aanvullen. Als systeemtherapeut in opleiding (NVRG) leer ik dat klachten en zorgen vaak voortkomen uit de dynamieken in relaties en niet alleen uit individuele factoren. Ik kijk dan ook naar hoe communicatie, rolpatronen en gedragingen binnen een gezin bijdragen aan problemen en probeer hier samen met het gezin verandering in aan te brengen. Verder kijken dan gedrag en zowel naar verleden als heden kijken en samen puzzelen naar de toekomst.

Niet klachtgericht aan de slag dus, maar kijken naar de betekenis van de klacht. Wat wil het ons vertellen? Samen met het gezin puzzelen en niet de spotlight op 1 persoon in het gezin zetten. Dat betekent ook minder 1 op 1 werken en vooral het belang van samenwerken inzetten. Iedereen heeft een stem en is belangrijk in het gezin. Weet dat systeemtherapie een vorm van psychotherapie is en je hiervoor opgeleid moet zijn. 

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Dit is waar ik 11 jaar geleden kennis mee maakte op mijn stageplaats. CGT is een verzameling van bewezen effectieve behandelmethoden voor psychische problemen. Het meest bekende onderdeel van deze evidence-based behandeling is je gedachten, gevoelens en gedrag onderzoeken, leren hoe dit allemaal met elkaar samenhangt. Ontzettend belangrijk om je daar bewust van te zijn en een mooi denkkader om aan ieder persoon mee te geven.

Die basis wordt door veel mensen gebruikt, zowel in de zorg als het onderwijs. En daar gaat het vaak mis. Er wordt namelijk gedacht dat CGT niets meer is dan je gedachten uitpluizen en leren helpend te denken. En dat is echt een misvatting en heel erg zonde om zo te kijken naar CGT.

Als Cognitief Gedragstherapeut VGCt leerde ik namelijk dat het ontzettend breed in te zetten is en echt van meerwaarde kan zijn bij bepaalde problematiek. Denk maar aan angsten zoals fobieën, dwang, paniek, zelfbeeld, depressie en trauma. Het is namelijk ook begrijpen wat de functie is van bepaald gedrag of welke betekenis je hebt gegeven aan bepaalde situaties. En dat kan echt ingewikkeld zijn en zonder gedegen opleiding in de CGT is dit moeilijk.

Het gaat dus echt niet alleen om gedachten (cognities) en gedrag, het is zo veel meer dan dat. Zo leerde ik schematherapie in de opleiding tot CGT’er, mindfulness en ook Acceptance& Commitment therapy (ACT) bijvoorbeeld. Hoe meer ervaring je hebt in de CGT hoe breder toepasbaar het is. Dan leer je pas écht wat CGT is en kan doen.

Dus de grootste misvatting is dat CGT puur en alleen op gedachten en gedrag zit. Dit ligt namelijk dan echt aan degene die het toepast. Daarbij vind ik het ontzettend belangrijk ook hier het gezin in te betrekken. Zonder context heb je niets.

Traumabehandeling kan trouwens ook vanuit de CGT, maar daarbij gebruik ik ook EMDR waar mogelijk. Het is altijd afstemmen en bespreken met het gezin welke stappen we gaan zetten en waarom.

Schematherapie

Daar werd ik helemaal verliefd op toen ik bezig was met mijn verdiepingscursussen voor de VGCt. Het is geen op zichzelf staand denkkader, maar meer een behandelmodel dat elementen uit verschillende denkkaders samenbrengt. In de schematherapie kom je ook elementen van CGT tegen, maar ook van de hechtingstheorie en psychodynamische theorie. Ik gebruik veel ervaringsgerichte oefeningen juist om ook het lijf mee te krijgen.

Patronen worden zichtbaar en je krijgt begrip voor het ontstaan ervan. Door bewustwording is het mogelijk om hardnekkige patronen en overtuigingen te gaan doorbreken. Met mijn online programma Patroon Verkenner kun jij hier zelf mee aan de slag. Vaak komen we bij het gekwetste kinddeel van iemand waar we dan ook veel tijd en aandacht aan besteden. 

En het mooie is dat dit prachtig te combineren valt met systeemtherapie.

Lichaamsgerichte therapie

Hierin ben ik niet opgeleid in de zin dat ik lichaamsgericht therapeut ben. Wel heb ik diverse cursussen gevolgd om me hierin te verdiepen. Ons lijf speelt namelijk een grote rol naast ons hoofd. En veel van ons zitten vaak teveel in het hoofd. Dit wordt ook bij ACT heel goed meegenomen bijvoorbeeld.

Ons lijf reageert sneller dan ons hoofd en dat is al een hele belangrijke om je bewust van te zijn (polyvagaaltheorie blog). Ons hoofd maakt namelijk daarna pas een verhaal van de situatie. Of dit verhaal klopt is een tweede en daar heb je je lijf bij nodig. Ons lijf weet het antwoord namelijk al. Je voelt heel snel of iets goed of niet goed voelt. Ernaar leren luisteren is een tweede, ernaar leren handelen is een derde.

Bij vooral trauma, stress en psychosomatische klachten is het extra belangrijk het lijf mee te nemen in de behandeling. Daardoor werk ik ook graag samen met bijvoorbeeld fysiotherapie, osteopathie en ergotherapie.

“Combineren is key”

Hart, brein en lijf. Het een kan niet zonder het ander. Juist door te combineren van mijn toolbox is het zo waardevol. Sommige therapeuten worden helemaal kriegel van vaste protocollen. Ik vind sommige protocollen heel fijn voor houvast en om bepaalde delen uit te gebruiken of te combineren. Wanneer je net start of niet zoveel ervaring hebt, raad ik dit niet aan. 

Afstemmen, vertrouwen krijgen in elkaar en blijven communiceren.

Wat vind jij? Liever een expert in 1 denkkader? Of vind jij de combinatie juist ook heel waardevol?

Deel je antwoord in een reactie hieronder.

Niets meer missen?

Wil je mijn nieuwste blogs, uitleg, tips en podcasts niet meer missen en direct ontvangen in je mailbox? Schrijf je dan in voor de waardevolle You&Me inspiratie mail. 

Lieve groet, Mirjam

PS: Vond je het een waardevolle blog? Deel het dan met mensen waarvan je denkt dat zij er ook iets aan kunnen hebben. Dit kan met een van de onderstaande knoppen.

Meer uitleg horen en filmpjes zien? Beluister mijn Podcast of bezoek mijn Instagram, Facebook of TikTok.