De vier ruiters van de Apocalyps 

John Gottman’s baanbrekende onderzoek onthult dat relaties niet stukgaan door conflicten op zich, maar door de manier waarop partners met conflicten omgaan. Dit inzicht is niet alleen waardevol voor romantische relaties, maar ook voor ouder-kindrelaties en vriendschappen. Gezinnen die bewust werken aan gezonde communicatie creëren veerkrachtige banden die tegen een stootje kunnen.

Blijven voelen, opmerken, opschrijven, triggers herkennen, je patronen doorhebben en begrijpen waar het vandaan komt. Om vervolgens te oefenen met ontspanning, compassie en mildheid. Dat kost tijd en energie, maar ik verzeker je dat dat het waard is. Je energie gaat nu waarschijnlijk vooral naar schijnveiligheid en overleven.

Hoe de vier ruiters relaties beïnvloeden binnen gezinnen

1. Bekritiseren: Kinderen en jongeren die regelmatig bekritiseerd worden, ontwikkelen vaak een laag zelfbeeld. In plaats van te zeggen: “Je bent altijd zo slordig!” kun je als ouder zeggen: “Ik merk dat je je spullen niet hebt opgeruimd; zou je daar op willen letten?” Dit nodigt uit tot samenwerking zonder het zelfbeeld te beschadigen.

2. Minachten: Dit is een vernietigende vorm van communicatie waarbij iemand zich boven de ander plaatst, vaak met sarcasme of spot. Voor kinderen kan minachting aanvoelen als afwijzing. Het vermijden van dit patroon vraagt om het actief tonen van respect en waardering, ook tijdens meningsverschillen. Ouders kunnen een krachtig voorbeeld stellen door empathie te oefenen en de emoties van hun kinderen serieus te nemen.

3. Verdedigen: Verdediging voelt voor de ander vaak als het ontlopen van verantwoordelijkheid. Als een jongere bijvoorbeeld zegt: “Je luistert nooit naar me,” is het verleidelijk te reageren met: “Dat is niet waar, ik luister altijd!” In plaats daarvan kun je proberen: “Ik merk dat je het gevoel hebt dat ik niet goed luister; wat kan ik anders doen?” Dit bevordert verbinding in plaats van verwijdering.

4. Stonewallen: In gezinnen komt terugtrekken vaak voor wanneer emoties te hoog oplopen. Dit kan zich uiten in zwijgen of het afkappen van gesprekken. Voor kinderen kan het helpen om hen te leren dat even pauzeren oké is, maar dat ze daarna samen met hun ouder of gezinslid terugkomen op het gesprek. Modellen van emotionele regulatie helpt hen om conflicten later in het leven beter aan te pakken.

Praktische tips om de vier ruiters te bestrijden

Kies voor een zachtere start: Begin een gesprek met een kalme toon en duidelijke intentie.

Oefen positieve communicatie: Benoem wat je wél waardeert, niet alleen wat er misgaat.

Herken en herstel: Als een conflict uit de hand loopt, bied dan je excuses aan en probeer het opnieuw. Dit leert kinderen dat herstel net zo belangrijk is als voorkomen.

Conclusie

Gottman’s inzichten zijn praktische bouwstenen voor gezonde relaties. Ze herinneren ons eraan dat emotionele veiligheid en wederzijds respect in alle relaties cruciaal zijn. Door bewust om te gaan met deze patronen, kunnen gezinnen en jongeren conflicten ombuigen tot groei- en leerervaringen.

Wat zijn jouw ervaringen met deze communicatiepatronen in jouw gezin? Welke strategieën hebben voor jou gewerkt om meer verbinding en begrip te creëren? Deel het in de reacties!

Wil je geen nieuwe informatie in de kennisbank meer missen? Meld je aan voor de kennisbank update

Lieve groet, Mirjam

PS: Vond je deze informatie waardevol? Deel het gerust met mensen waarvan je denkt dat zij er ook iets aan kunnen hebben. Dit kan met een van de onderstaande knoppen.

Meer uitleg horen en filmpjes zien? Beluister mijn Podcast of bezoek mijn Instagram, Facebook of TikTok.