Wat het gedrag van je kind vertelt over de verbinding in het gezin

Je kind wordt boos om iets kleins. Of trekt zich juist terug, zwijgt, lijkt afwezig. En ergens voel je: er is meer aan de hand.
Afgelopen donderdag was ik op een congres waar Dr. Wai Yung Lee, familietherapeut en oprichter van de Asian Academy of Family Therapy in Hong Kong, sprak. Haar woorden raakten me diep. Ze zei iets wat ik al zo vaak in mijn eigen praktijk heb gevoeld:

“Het kind laat veel meer zien dan gedrag. Gedrag is niet het probleem; het vertelt iets over de verbinding, de context en de patronen in het gezin.”

Wat als het gedrag van je kind niet alleen over hém of háár gaat,maar over jullie als ouders samen? Over het hele systeem?

De blik verbreden

We zijn snel geneigd gedrag los te trekken van de rest: “Hij heeft tics, zij is angstig, hij is snel boos.” Alsof het een individueel probleem is dat we kunnen oplossen met de juiste aanpak.

Maar kinderen voelen meer dan we denken. Ze pikken spanningen moeiteloos op, de sfeer aan tafel, blikken die net te lang duren, stiltes die te zwaar zijn.

Tijdens de lezing vertelde Dr. Lee over een jongetje dat tics kreeg telkens wanneer zijn ouders ruzieden. Zodra de spanning opliep, begon zijn lichaam te reageren. En dat zette me aan het denken, want ik zie het vaak in mijn praktijk: zodra ouders elkaar weer écht zien, ontspant iets in het systeem. Dan ben je niet bezig met “fixen”, maar met verbinden.

Wat speelt er onder het gedrag?

Kinderen zijn ongelooflijk loyaal. Ze voelen spanning, zelfs als die niet wordt uitgesproken. Sommige kinderen troosten, anderen vermijden, sommigen worden juist druk om de sfeer te redden. Weer anderen reageren met hun lichaam: buikpijn, hoofdpijn, slapeloosheid of tics.

Dr. Lee vertelde over een jongen die zijn moeder troostte telkens als zij huilde. Prachtig, lief, maar ook pijnlijk. Want dit kind droeg de emotie van zijn moeder en nam onbewust de rol van vader over. Hij zei het niet letterlijk, maar zijn gedrag deed dat wel.

En dat is precies waar we iets mogen verschuiven in hoe we kijken: niet “wat is er mis met mijn kind?”, maar “wat wil mijn kind ons vertellen?”

De rol van de ouder en de therapeut

Een kind hoeft niet gefixt te worden, het mag begrepen worden. Als ouder én als therapeut is onze taak niet om te repareren, maar om te dragen. Om stil te kunnen blijven bij wat moeilijk is, zonder het meteen weg te maken. Dr. Lee zei:

“Soms moeten we gewoon wachten. Observeren. De stress laten zijn.”

En dat vraagt moed. Want stilzitten in spanning is niet makkelijk. Maar juist daar, in dat wachten, kan herstel ontstaan.

In mijn praktijk 

In mijn werk als De Familiepsycholoog kijk ik op dezelfde manier. Gedrag staat nooit op zichzelf, maar vertelt iets over de verbinding binnen het gezin. Met de Verbindingsscan™ help ik gezinnen die patronen zichtbaar te maken: Waar stroomt het? Waar stokt het? Wat probeert het gedrag van je kind duidelijk te maken over jullie samen?

Een andere manier van kijken

Kinderen zijn spiegels. Ze laten zien waar het pijn doet en waar iets gezien wil worden. Soms luid, met driftbuien of ruzies. Soms zacht, door zich aan te passen of onzichtbaar te worden. Maar altijd met een boodschap: zie mij, hoor mij, voel wat er speelt. Je hoeft niet alles meteen te begrijpen. Soms is de eerste stap gewoon: luisteren. Luisteren naar wat het gedrag je probeert te vertellen, over je kind, over jezelf, over jullie gezin.

🎧 Luister ook:

In de nieuwe aflevering van De Familiepsycholoog Podcast vertel ik meer over het congres van Dr. Lee en over hoe we verder kunnen kijken dan gedrag.

💛 Laat het vandaag niet perfect zijn, maar écht.

Liefs, Mirjam de Nijs – De Familiepsycholoog

Meer uitleg horen en filmpjes zien? Beluister mijn Podcast of bezoek mijn Instagram, Facebook of TikTok.